به گزارش وبلاگ مرجع دلگان به نقل از  همه با هم  فصل بهار را در اصطلاح محلی و به زبان بلوچی بهارگاه می­گویند در این فصل که گیاهان طبیعت از خواب زمستانی بیدار می­شوند و شروع رویش گل­ها و گیاهان است مردم نیز خود را برای تحول تکراری هر ساله آماده می­کنند. درکشورپهناور و بزرگ ایران اقوام مختلفی زندگی می­کنند هرکدام از این اقوام دارای فرهنگ و آداب و رسوم خاصی می­باشند و زندگی هر قوم با دیگران تفاوت دارد.

در این قسمت از خاک سرزمین ما که بلوچستان نام دارد و قدمت تاریخی آن به هزاران سال قبل می­رسد در زمان هخامنش گدروزیا- گرویس نام داشت و ایالت چهارونیم پادشاهی ماد بوده است که قوم این سرزمین را بلوچ می­گویند. و از اصیل ترین اقوام آریایی هستند که در این قسمت از وطن سکنی گزیده­اند. شغل اصلی این قوم بیشتر کشاورزی و دامداری می­باشد. کسانی که در دامنه رودها و شهرها زندگی می­کنند به کشاورزی و برخی در دشت­ها و کوها زندگی می­کند که به دامداری مشغول هستند در کتب مختلف تاریخی و سفرنامه­های زبانی از این قوم یاد شده است در شاهنامامه فردوسی هم اسنادی در مورد رشادت قوم بلوچ و کوچ نام برده است. اما به علت بی توجهی برخی از حکام وقت ادوار در گذشته بلوچها مورد حمله و ظلم قرار گرفته اند و همچنین سرزمین بلوچستان به علت عدم دسترسی دشمن پراکنده شده­اند. قوم بلوچ دارای فرهنگی خاص می­باشد که از نیاکان و پدران به ارث رسیده است. لباس و زیور الات زنان و برخی از مراسم این استان هنوز با دیگر جاها تفاوت دارد. بهار و بهارگاه در این قوم جایگاه خاصی دارد و بهار گاه را بهترین فصل زندگی خود می­دانند.

پس از اتمام فصل پاییز و خاتمه در چله بزرگ و کوچک فصل زمستان و نزدیک به عید نوروز مراسم بهارگاه شروع می­شود. پس از اتمام فصل سرما آخر فصل زمستان درختان شکوفه می­زنند. و زمین که در فصل زمستان با ریزش آب باران نیرو بخش گردیده در فصل بهار مورد بهربرداری دامداران قرار می­گیرد. در این فصل کوها، تپه­ها همگی پر از گل و علف می­گردند. و منظره ای خاص بوجود می­آورد. در بهار گاه دامها چاق و چله می­گردند زیرا از مواد غذایی زیادی بهرمند می­گردند. دامداران در این فصل از شهرها کوچ نموده و در دامنه کوها و دشتها چادر برپا می­نمایند و دام و طیور خود را به صحرا می­برند.

شیر، روغن و لبنیات در این فصل فراوان است. در اقوام دیگر در دو فصل سال یلاق و قشلاق صورت می­گیرد. اما در بلوچستان فقط در فصل بهار یلاق صورت می­گیرد. و این فصل بهارگاه است که حدود یک ماه طول می­کشد. در فصل بهار بوته ای به نام بهار می­روید که شبیه به بوته گندم می­باشد که ارتفاع آن 150 الی 160 سانتی متر می­رسد و بسیار مفید است و بهترین علفی است که مورد تغذیه دامها قرار می­گیرد این بوته اگر زیاد باشد توسط دامداران جمع آوری می­گردد و برای زمستان ذخیره می­شود. عشایر بلوچ نیز در مناطق بهارگاهی خود مستقر می­شوند و در این ایام غذاهای محلی مخصوص بهار تهیه و از میهمانان نوروزی با این غذاها پذیرایی می­کنند. مردم بلوچ در طول تاریخ هر آنچه نیاز داشتند با استفاده از امکانات موجود و آنچه در طبیعت خود بلوچستان یافت می­شده تهیه می­کردند. بهترین فصل برای دامداران این استان بهار گاه و بهار است که دامدارن از آن به خوبی بهر برداری می­نمایند.

عشایر بلوچ برای تهیه و تدارک آجیل نوروزی از امکانات اطراف خود استفاده می­کنند خوشه­های یک نوع گندم محلی را که دانه­های چاق و درشتی دارد و از گندم معمولی دانه­های آن درشت تر است و به آن پشمک می­گویند را به همراه پودر زرد چوبه یا گیاه مخصوص محلی به نام هِچک که شبیه زعفران است و رنگ زرد دارد را با شیر گوسفند می­جوشانند و روی تابه محلی به نام تین تفت می­دهند تا خشک شود وبه آن دانکوک می­گویند رنگ آن زرد پررنگ است دانکوک خوش طعم و نرم وشکننده است و با استفاده از مغز درختی کوهی به نام گواتام که شبیه بادام است اما هسته آن کوچکتر از بادام است مغز هسته آن را از هسته جدا کرده و با شیر گوسفند می­جوشانند تا طعم خام و تلخ آن از بین برود و روی آفتاب پهن می­کنند پس از خشک شدن همانند دانکوک نرم و شکننده و قابل خوردن است به آن وَشّک می­گویند و خواص دارویی زیادی دارد اگر هسته گواتام را به جای شیر گوسفند با دوغ ترش محلی بجوشانند خوش طعم و کمی ترش می­شود و به آن تُرُپشَک می­گویند وهمانند وَشَک پس از خشک شدن نرم و شکننده است و طعم لذیذ و ترشی دارد عشایربلوچ برای تهیه آجیل نوروزی دانکوک، وَشَک و تُرُپشَک را مخلوط کرده و از میهمانان نوروزی خود پذیرایی می کنند برای تدارک شیرینی نوروزی نیز علاوه بر تهیه انواع حلواهای محلی به نام حلوا مَدَر، چنگال و حلوا خرما یک نوع حلوای مخصوص نوروزی که از مخلوط خرما با دانکوک و به صورت گرد به اندازه توپ تنیس تهیه می­شود استفاده می­کنند.